अखेर त्यांच्या निधनाच्या बातमीने कळमसऱ्यावरती दुःखाचा डोंगर कोसळला. या दुःखाच्या काळात, डॉक्टर सतीश विनायक सोनवणे यांची कामगिरी आणि त्यांचे योगदान आपल्या सर्वांच्या हृदयात आजही जीवंत आहे. कळमसरे तालुका, अमळनेर जिल्हा, जळगाव येथे त्यांची वैद्यकीय सेवा ही एक अद्वितीय कथा आहे, ज्यामुळे ते ‘देवदूत’ या संबोधनाने ओळखले गेले. आज आपण डॉक्टर सोनवणे यांच्या कार्याबद्दल आणि त्यांच्या अपवादात्मक वैद्यकीय प्रवासाबद्दल चर्चा करू.
मुख्य भाग
डॉक्टर सतीश सोनवणे यांच्या वैद्यकीय करिअरची सुरुवात त्यांच्या बाबतीत सर्वसामान्य नाही. अनेक डॉक्टरांनी राजकारणात प्रवेश केला तरी, डॉक्टर सतीश सोनवणे यांनी वैद्यकीय सेवा व समाजसेवा यामध्ये लक्ष केंद्रित ठेवले आणि त्यांचा संपूर्ण काळ रुग्णांची सेवा करण्यात खर्च केला.

कळमसरे आणि त्याच्या आजूबाजूच्या गावांमध्ये त्यांच्या नावाने एक खास विश्वास निर्माण झाला होता. ते आपल्या रुग्णांना काळजीपूर्वक तपासायचे, त्यांच्या समस्यांवर योग्य उपचार सुचवायचे आणि त्यांना मनोबल देण्यात मदत करत. डॉक्टर सोनवणे यांची संवेदनशीलता आणि सहानुभूती यामुळे रुग्णांचं जीवंत राहण्याचं दुःख त्यांच्या हृदयात बसलं होतं.

विशेष म्हणजे, डॉक्टर सतीश सोनवणे हे *एक सत्यवान* चिकित्सक होते. त्यांच्या कामामुळे कित्येक रुग्णांचे जीवन वाचले, आणि ते आजही त्यांच्या कामाची कदर करतात. एक धडा म्हणजे, वैद्यकीय क्षेत्रात कार्य करत असताना लोकांच्या समस्यांवर लक्ष केंद्रित करणं महत्वाचं आहे; जे डॉक्टर सोनवणे यांच्यातला मुख्य गुण होता.
*वैद्यकीय सेवेतून राजकीय प्रवास सुरू होतो परंतु डॉक्टर सतीश सोनवणे अपवाद ठरले*

कळमसरे तालुक्यातील अमळनेर, जिल्हा जळगाव हे ठिकाण जेव्हा डॉक्टर सतीश विनायक सोनवणे यांची चर्चा होते, तेव्हा आपल्याला एक प्रेरणादायी कथा ऐकायला मिळते. डॉक्टर्स सहसा राजकारणात प्रवेश करून त्यांच्या वैद्यकीय करिअरला मागे ठेवतात, पण डॉक्टर सोनवणे यांचा प्रवास याला अपवाद ठरतो. त्यांच्या कार्यात ‘बरं झालं डॉक्टर सतीश सोनवणे राजकारणात नाही गेले’ ही भावना स्पष्टपणे व्यक्त होते. चला, त्यांच्या कार्याची आणि वैद्यकीय सेवेत त्यांच्या योगदानाची जोपासना करूया.
डॉक्टर सतीश सोनवणे यांचे वैद्यकीय कार्य
डॉक्टर सतीश सोनवणे यांचा जन्म अमळनेर तालुक्यात झाला. ते एक अत्यंत समर्पित डॉक्टर होते जे आपल्या रूग्णांची काळजी घेत असत आणि त्यांना सर्वोत्तम सेवा देण्यासाठी सदैव तत्पर राहत. त्यांचे वैद्यकीय दर्जेदार सेवा मानवी जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावयचे. आपल्या सेवा आणि अनुभवाच्या माध्यमातून, त्यांनी स्थानिक समुदायात एक विश्वासार्ह व्यक्तिमत्व निर्माण केले होते.

फक्त साधारण औषधी उपचारच नाही करायचे तर, डॉक्टर सोनवणे नेहमी आरोग्य जागरूकता व प्रबोधन यावर लक्ष केंद्रित करत होते. त्यांच्या नियमित भेटी, कार्यशाळा आणि जनजागृती कार्यक्रमांमुळे, त्यांनी आपल्या स्थानिक परिसरामध्ये आरोग्य सेवांची एक नवी दिशा दिली होती.

*राजकारणात न जाणे: एक सुरक्षित निवडक निर्णय*
सामान्यतः, वैद्यकीय क्षेत्रातील अनेक डॉक्टर राजकारणात प्रवेश करतात, पण डॉक्टर सतीश सोनवणे यांनी याला अपवाद ठरवले. त्यांची प्राथमिकता नेहमी रोग्या आणि आरोग्य सेवांवर राहिलेली आहे. त्यांच्या वैद्यकीय सेवेला कितीदा सलाम करावा कितीदा वंदन करावे हेच कळत नाही गावातील सर्व जाती-धर्मातील अंतर्मनात घर करणारा एकमेव देवदूत डॉक्टर सतीश बापू

डॉक्टर सतीश सोनवणे यांचे निधन हे एक मोठं नुकसान आहे, पण त्यांच्या कार्याचे विचार करणे आणि त्यांच्या योगदानाची आठवण ठेवण पुस्तकात लिहून ठेवण्यासारखे आहे त्यांनी नेहमी समोरच्या येणाऱ्या रुग्णाचाच विचार केला त्यांचा खिसा भरण्याचा विचार त्यांनी कधीही केला नाही सध्या वैद्यकीय क्षेत्रामध्ये कसाई नावाची जी ओळख झालेली आहे ती त्यांनी मोडीत काढली होती एखाद्या गावाला चाळीस वर्ष फक्त सेवा देणे एवढाच भाव त्यांच्या अंतर्मनात होता आणि त्याला तेवढी ताकतीची साथ देखील स्वर्गीय हंसाताई यांनी दिली त्यांचंही निधन एका वर्षांपूर्वी झालं आणि त्या पाठोपाठ डॉक्टरने देखील कळमसरे गावाची साथ सोडली मुलांनी खूप प्रयत्न केलेत त्यांच्या प्रयत्नांना यश आले नाही परंतु मध्यंतरीच्या आठ दिवसापूर्वीच्या काळात जेव्हा सर्व गाव मदतीसाठी धावले या मथळ्याखाली बातमी आली आणि त्या बातमीने नाशिकच्या सह्याद्री हॉस्पिटलचे डॉक्टर भरत त्रिवेदी सर हे देखील वाचून भारावले त्यांनी आमचे मित्र मिलिंद कोराने यांच्यामार्फत निरोप पाठवला की त्यांना परत माझ्या हॉस्पिटल ला पाठवता येईल का त्यांच्या मुलाचा जो अपघात झालाय त्यांच्यावर देखील मी माझ्या पद्धतीने पैसे न घेता उपचार करतो परंतु कदाचित त्यांची जागा आपल्यातून संपलेली होती. डॉक्टर बापू मनातून हारले होते कळमसरे गावावरती इतकं प्रेम करणारा व्यक्ती या अगोदरही कधी जन्माला आलेला नसेल आणि यापुढे देखील कधी जन्माला येणार नाही एवढं मात्र निश्चित जेव्हा जेव्हा गल्लीत तरुणासोबत विषय निघतो किंवा निघायचा त्या त्यावेळी सर्वांचीच तयारी असायची की आपण डॉक्टर बापूंचा एक भला मोठा सन्मान सोहळा केला पाहिजे त्यातून त्यांचा आयुष्य देखील वाढेल परंतु भगवंताला कदाचित हे मान्य नसेल काही व्यक्ती फक्त या जगात सेवेसाठीच येतात त्यातील हा एक हिरा म्हटला पाहिजे की ज्यांचं मुडी तालुका अमळनेर हे गाव असताना त्यांनी त्यांचं संपूर्ण आयुष्य आपल्या या गावासाठी अर्पण केलं त्या बापूंना संपूर्ण गावाच्या वतीने गावात राहून इतर राज्यांमध्ये उपजीविकेसाठी गेलेल्या समस्त कळमसऱ्यातील माता-भगिनी बंधूं कडून कोटी कोटी वंदन
आपला
*रत्नदीप सिसोदिया*